Herstructureringsplan KLM verrast De Unie
Vanochtend, vrijdag 31 juli om 8.00 uur, heeft KLM een persbericht uitgegeven met daarin op hoofdlijnen de contouren van het voorgenomen herstructureringsplan voor KLM. Om 12.30 uur heeft Pieter Elbers, CEO van KLM, in een webcast een nadere toelichting op dit herstructureringsplan gegeven aan medewerkers van de KLM Groep, waaronder medewerkers van KLM, KLC, RJC Martinair en Transavia. Vanaf 13.30 uur wordt De Unie samen met de collega-vakbonden en ondernemingsraad formeel op de hoogte gebracht van het herstructureringsplan.
Afgelopen dinsdagmiddag 28 juli zijn de vakbonden en het dagelijks bestuur van de ondernemingsraad vertrouwelijk geïnformeerd over het herstructureringsplan. Alleen onder conditie van absolute geheimhouding konden wij dinsdag deelnemen aan deze informatiesessie. Deze geheimhouding was nodig omdat het bestuur van AFKLM er eergisteren en gisteren (29 en 30 juli) over is geïnformeerd en daar pas een formeel voorgenomen besluit heeft genomen over het plan. De informatie die hieronder wordt gedeeld, is gebaseerd op datgene wat KLM de vakbonden afgelopen dinsdagmiddag heeft gepresenteerd.
Tien thema’s voor herstructurering
KLM heeft tien thema’s gedefinieerd die de basis vormen voor het herstructureringsplan. Voor de tien thema’s zijn individuele analyses en vluchtplannen (net zoals ‘Flightplan 2019’, zie jaarverslag KLM 2019, pagina 26 en verder) opgesteld met als basis de antwoorden op twee basale vragen: ‘Wat is er aan de hand?’ én ‘Wat moet er gebeuren?’
Deze tien thema’s zijn:
- Sustainable and societal role
- Customer proposition and portfolio choices
- Cash and capex
- Demand and production scenarios
- Fleet adjustment and renewals
- Direct workforce, management and support
- Suppliers and expenses
- Data and technology
- Revenue initiatives
- Group transformation
Het voert te ver om in te gaan op al deze thema’s. KLM kan jou en je collega’s daar in detail over informeren. Voor nu vinden wij het belangrijk vooral thema zes toe te lichten (direct workforce, management and support). Hiermee wil De Unie de onzekerheid over jouw werk en inkomen wegnemen.
Het KLM scenario
In de plannen gaat KLM uit van een scenario met daarin een traag herstel van het aantal vervoerde intercontinentale passagiers (ICA) en een middelmatig herstel (tussen traag en snel) van het aantal passagiers dat KLC/HV vervoert. Dat betekent dat KLM uitgaat van een scenario met ten opzichte van 2019 een reductie van 30% in 2021, 20% in 2022, 10% in 2023, om in 2024 weer op het niveau van 2019 te zitten. KLM geeft aan dat dit scenario voor hen het meest waarschijnlijk lijkt, maar dat er in de huidige context ook flinke onzekerheidsmarges aan het scenario vast zitten. Omdat KLM in het maken van de plannen ergens vanuit moet gaan, is dit het scenario waarop de informatie van KLM is gebaseerd.
De harde cijfers
Wat betekenen deze cijfers voor de werkgelegenheid bij KLM? Helaas verdwijnen er voor 2021 zo’n 5.000 banen.
Eind 2019 waren er iets meer dan 33.000 fte’s (ruim 36.500 personen) werkzaam voor de hele KLM groep. In dit getal zitten ook zo’n 2.000 fte’s aan tijdelijk personeel en inhuur. In februari 2020, de peildatum voor de plannen, waren deze getallen nagenoeg gelijk.
Deze getallen zijn onder te verdelen in de volgende was (februari 2020) en wordt (2021) aantallen:
KLM werkt met een gemiddelde verlies aan banen van 3.800 fte’s. Uitgewerkt naar de verschillende domeinen (grond, cabine, cockpit) ziet het verlies aan fte’s er als volgt uit:
Conclusie: zo’n 4.500 en 5.000 banen gaan verloren. Dat heeft een enorme impact op de individuele medewerkers en hun (eventuele) gezinsleden.
KLM disclaimer
Één heel grote ‘maar’ in bovenstaande cijfers: mocht de productie terugval in 2021 niet 30% zijn, maar meer, dan scheelt dat per 5% minder productie ongeveer 800 fte’s. Dat wil zeggen bij een productie in 2021 van 60% (in plaats van de 70% uit het KLM-scenario) ten opzichte van 2019 zullen nog eens 1.600 fte’s extra aan banen verdwijnen bovenop de 4.500 tot 5.000 fte’s.
De bemoedigende boodschap: Wat is er tussen februari 2020 en augustus 2020 al gerealiseerd?
Rond maart 2020 zijn alle tijdelijke contracten en inhuur stopgezet. Een enorm drama voor betrokkenen maar in de kille rekensommen helpt het wel om de aantallen vaste medewerkers die moeten vrezen voor hun baan te verminderen. Daarnaast gaan er ook nog collega’s tussen nu eind volgend jaar met pensioen. Als laatste hebben ook zo’n 2.500 KLM’ers (+/- 1.900 fte’s) ingetekend op de vrijwillige vertrekregeling (VVR). Het is afwachten hoeveel daarvan uiteindelijk de vaststellingsovereenkomst tekenen. We gaan er nu vanuit dat iedereen dat zal doen.
Wanneer we de reductie die wordt gerealiseerd door het stopzetten van tijdelijke contracten, pensionering en VVR voor de verschillende domeinen op een rijtje zetten dan ontstaat het volgende beeld ten opzicht van de te realiseren vermindering aan banen:
Voor hoeveel fte’s moet er dan nog een oplossing gevonden worden?
Dat betekent dat er bij Cabine en Cockpit een oplossing gevonden moet worden voor de reductie van 300 fte’s in beide domeinen, namelijk 1.200 minus 900 voor Cabine en 400 minus 100 voor Cockpit. In de cijfers voor Cabine zitten de mensen die naar KLC gedetacheerd worden (zo’n 150 fte’s) niet in. Dus als je die oplossing meetelt zouden daar de komende maanden nog 150 fte’s moeten verdwijnen.
Voor ‘ons Gronddomein’ is het beeld in de basis goed nieuws. Er vertrekken 2.700 fte’s waar eigenlijk ‘maar’ 2.200 fte’s hoeven te vertrekken. In theorie zou daarmee voor 500 fte’s vacatures zijn.
Mogelijk mismatch bij grond
Één belangrijke kink in de grondkabel: er bestaat een kans dat de KLM’ers die weg gaan bij het gronddomein bepaalde kennis, kunde, vaardigheden en kwaliteiten hebben waar juist een grote behoefte aan blijft. Daarnaast bestaat de kans dat er KLM’ers blijven die kennis, kunde, vaardigheden en kwaliteiten hebben waar minder behoefte aan zal zijn. Op dit moment is dat nog verre van duidelijk. De Unie kan dan ook met geen mogelijkheid aangeven over welke functies we het hebben. KLM heeft aangegeven dat zij uitgaan van een mogelijke mismatch van zo’n 1.000 fte’s. Daarmee zou in theorie sprake zijn van een ontslag van 500 fte’s en tegelijkertijd vacatures voor 1.000 fte’s.
De Unie gaat vol voor het aan boord houden van KLM’ers
Voor De Unie is het onbespreekbaar dat we 500 KLM’ers extra ontslaan om vervolgens 1.000 nieuwe KLM’ers aan te nemen. De Unie gaat vol inzetten op omscholing en ontwikkeling van KLM’ers en job engineering waaronder job carving en job crafting, waarbij functies heringericht kunnen worden zodat deze beter passen bij de beschikbare KLM’ers.
Mocht een KLM-collega zo’n traject uiteindelijk niet zien zitten dan moeten we ervoor zorgen dat deze KLM’er een zachte landing maakt buiten de KLM. Wat ons betreft zal dan ruim voldoende tijd, middelen en begeleiding beschikbaar gesteld moeten worden.
De Unie gaat vol voor het aan boord nemen van oud-inhuurKLM’ers
Bij het invullen van de 500 fte’s vacatures wil De Unie zekerstellen dat de flexibele krachten die in maart 2020 naar huis zijn gestuurd, een prioriteitsstatus krijgen. Deze oud-inhuurcollega’s, die in veel gevallen al jaren op tijdelijke contracten bij KLM werkten, verdienen het om weer opgenomen te worden in de blauwe familie. En dit keer dan wel op een contract voor onbepaalde tijd!
Conclusie
De Unie is positief verrast over de aangekondigde plannen. De komende tijd zal ontzettend veel werk verzet moeten worden om de tien herstructureringsthema’s een succes te maken. Dat vereist veel van alle KLM’ers. Het zal niet makkelijk zijn of worden. We moeten elkaar vasthouden, elkaar uitdagen, en lief zijn voor elkaar. Wanneer we kijken naar het verlies aan banen, lijkt voor het gronddomein het grootste leed achter ons te liggen. Er is mogelijk zelfs ruimte voor het opnieuw aantrekken van oud-KLM’ers (tijdelijke inhuur) die vanwege de COVID-19-crisis KLM moesten verlaten. Dat is dan toch verrassend goed nieuws.
De focus is nu op het beheersbaar houden van de werkdruk, het in detail uitwerken en uitvoeren van de tien thema’s, het succesvol inrichten van de nieuwe organisatie, de trouwe klanten van KLM boeien door een premium vliegbeleving te bieden en nieuwe klanten binden door hen een ervaring te bieden die ze graag nog eens over willen doen. Als dat allemaal tegelijkertijd lukt dan maken we van KLM weer, net als de afgelopen jaren, het succesvolle bedrijf waar iedereen met recht trots op mag zijn. Met een goed werkend blauw hart wat weer 100 jaar meekan!
